Hơn 50 năm qua, hằng ngày bà Nguyễn Thị Khái,
xóm 16, Phúc Hạ, đều đặn dậy từ 3-4 giờ sáng để tráng bánh đa. Bà Khái chia sẻ:
Làm bánh đa quạt vất vả lắm, phải thức khuya, dậy sớm và phụ thuộc hoàn toàn
vào thời tiết. nếu như thời tiết nắng, khô ráo thì việc phơi bánh thuận lợi. nếu như
thời tiết ẩm ướt, gặp mưa, bánh rất dễ bị mốc, hỏng bánh. Ngoài yếu tố thời
tiết, để có bánh đa ngon, người làm bánh còn phải biết lựa chọn gạo, có kỹ thuật
xay bột, tráng bánh, phơi bánh…
Làm
bánh đa quạt phải trải qua rất nhiều quá trình. trước tiên là quá trình lựa chọn gạo
để ngâm làm bánh. Bánh đa quạt ở Phúc Hạ được người dân làm từ gạo Khang Dân,
sau khi ngâm vài giờ, gạo được vớt ra cho vào cối đá để xay. Đây là quá trình
khó, tốn rất nhiều công sức, đòi hỏi người làm nghề phải có thương hiệu bởi độ
đặc, loãng của bột rất quan trọng. nếu như bột đặc quá sẽ khó tráng bánh, bột loãng
bánh sẽ mỏng.
Xem Thêm : Hòa Bình đưa cây mía vươn xa ra thị trường quốc tế | Kinh nghiệm làm ăn
Sản phẩm bánh đa Phúc Hạ,
xã Hợp Lý, Lý Nhân
Sau
quá trình xay bột là quá trình tráng bánh. Tráng bánh đa quạt không khác bánh
cuốn, có điều bánh đa quạt phải tráng dày hơn, độ chín kỹ hơn. Khi bánh chín,
rắc vừng rồi khéo léo lấy bánh ra đặt lên những chiếc phên để bánh không bị
rách hoặc méo.
Công
đoạn phơi bánh phụ thuộc hoàn toàn vào thời tiết. Từ lâu, người dân Phúc Hạ
phải lựa lựa chọn những ngày nắng để tráng bánh. Chẳng may bánh tráng xong gặp mưa,
thời tiết ẩm phải đưa hơ qua lửa, sấy để bánh không bị mốc. Bánh phơi se mặt
thì gỡ bánh, lật bánh phơi tiếp cho tới khi bánh khô. Cuối cùng là quá trình
nướng bánh.
Bà
Nguyễn Thị Sáu, xóm 17, Phúc Hạ có trên 40 năm gắn bó với nghề tráng bánh đa
quạt. Bà Sáu cho biết: Một tháng, gia đình tôi tráng từ 15-17 ngày, mỗi ngày
trung bình làm từ 30-35 kg gạo. Ngày nào thời tiết đẹp hoặc có người đặt hàng,
gia đình làm tới 40-45kg gạo. Những ngày không tráng bánh thì phơi bánh, bóc
bánh. Làm bánh vất vả, phức tạp lắm, nhất là quá trình nướng bánh đòi hỏi sự
tinh tế và kinh nghiệm của người làm nghề. Nướng bánh phải quạt đều tay, đôi
lúc phải ngừng lại để uốn bánh cho khỏi bị vênh. Bánh nướng phải bảo đảm độ
giòn, bùi mà không bị cháy…
Hiện
nay, trên thị trường đã có máy tráng bánh, làm vừa nhanh, đẹp, lại tiết kiệm
được sức lao động nhưng người dân Phúc Hạ vẫn giữ nguyên lối làm bánh cổ
truyền, xay gạo và tráng bánh bằng tay. Cách làm này đã tạo nên sự khác biệt
của bánh đa quạt nơi đây.
Bánh
đa quạt Phúc Hạ có mùi thơm, bùi và ngậy rất riêng. Món quà quê này được người
dân bán nhiều ở chợ Phúc, dọc 2 bên đường vào xã Hợp Lý, theo những đơn hàng đi
khắp những huyện, thành phố trong và ngoài tỉnh. Bánh đa quạt ở Hợp Lý có 2 loại:
bánh đa gấc và bánh đa thường, giá khoảng 5.000 đồng/chiếc.
Trải
qua hàng trăm năm, nghề làm bánh đa thôn Phúc Hạ được rất nhiều thế hệ trong làng
giữ gìn. Nghề làm bánh vất vả, nặng nhọc, nhưng với nhiều gia đình, làm bánh đa
quạt vẫn là nghề chính, đem lại thu nhập, cải thiện cuộc sống.
tới
Phúc Hạ chúng ta sẽ có thời cơ được tận hưởng hương vị bùi, ngọt, giòn và thơm
lừng của những chiếc bánh đa quạt. Ăn từng miếng bánh đa Phúc Hạ giòn tan càng
thêm yêu mến hương vị mộc mạc của món quà quê, càng thêm trân trọng công sức
của biết bao thế hệ người dân Phúc Hạ trong việc giữ gìn, bảo tồn nghề truyền
thống của quê hương.
Trang chủ: Đặc sản Việt Nam
Đặc sản khu vực: Đồng Bằng Sông Hồng
